فرصت شیرازی
فرصت شیرازی، محمد نصیر
- ملیت: ایرانی
- قرن: ۱۳ (۱۳۳۹-۱۲۷۱ ق)
نویسنده، نقاش و شاعر متخلص به فرصت. ملقب به میرزا آقا و فرصت الدوله. در شیراز به دنیا آمد. در همان شهر علوم مداوله از جمله علم صرف و علم نحو، علم معانى و علم بیان و منطق و حکمت را تحصیل کرد و از شیخ مفید بیش از دیگر اساتیدش دانش آموخت.
او در شعر و شاعرى نیز مشهور بود. وى به زبان انگلیسى و فرانسه و پهلوى آشنایى و در فن نقاشى و موسیقى شهرتى بسزا داشت. مدتى از عمر خود را در هندوستان و عراق به سیر و سیاحت گذراند و هنگام بازگشت به شیراز به اتفاق شعاع السلطنه، حاکم فارس به تهران آمد و نزد مظفرالدین شاه رفت و لقب فرصت الدوله یافت. در اوان مشروطیت به سمت نخستین رییس معارف و اوقاف فارس مصنوب گردید.
وى تا پایان عمر مجرد زیست. مدفن او در حافظیه شیراز است.
از آثار وى: «آثار عجم» یا «شیرازنامه»؛ «اشکال المیزان» در علم منطق؛ «بحور الالحان» در علم موسیقى و عروض؛ «جغرافیاى هندوستان»؛ «صرف و نحو خط آریا»؛ «دبستان الفرصه»؛ «دیوان» شعر؛ «منشآت» فرصت؛ «مقالات علمى و سیاسى»؛ «دریاى کبیر»؛ «شطرنجیه».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج4، ص282.
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |